Kasze i płatki mogą zwiększać szanse na dłuższe życie nawet o 25%! Co jeszcze mówią badania o wpływie zbóż na zdrowie?

18 sierpnia 2022

Choć medycyna nie stworzyła jeszcze uniwersalnej recepty na przedłużenie życia, coraz więcej danych wskazuje na to, że sekret długowieczności tkwi we właściwej diecie. Zbilansowany jadłospis pozwala uniknąć chorób cywilizacyjnych, a badania z ostatnich lat dowodzą, że ogromną rolę odgrywają w nim kasze i płatki. Nawet codzienna śniadaniowa owsianka może mieć wpływ na zdrowie, a 3 dodatkowe porcje pełnych ziaren dziennie mogą zwiększać szanse na dłuższe życie o nawet o 25%[1]. Jakie jeszcze wnioski płyną z aktualnych doniesień naukowych?

3 porcje zbóż więcej = zdrowie na dłużej

Dietetycy od lat zalecają, by zamiast produktów przetworzonych jeść więcej pełnoziarnistych płatków oraz kasz. Teraz zyskali dodatkowy argument, by przekonać do diety bogatej w pełne ziarna, a jest nim wniosek płynący z przeglądu badań American Society for Nutrition. Grupa naukowców zajmujących się żywieniem przeanalizowała spożycie produktów zbożowych w kontekście umieralności na choroby cywilizacyjne, by w rezultacie upewnić się, że im więcej pełnoziarnistych zbóż na talerzach, tym dłuższe życie. Stała obecność płatków i kasz w diecie zmniejsza ryzyko krótszego życia z powodu chorób sercowo-naczyniowych o 16%, a zwiększenie ich ilości o 3 porcje dziennie – nawet o 25%[2]. Wyniki te potwierdza również metaanaliza 11 światowych badań wykonana w Chinach. Porównując wpływ zbóż na zdrowie ponad 816 tys. osób, nie tylko potwierdzono, że jedząc płatki, rzadziej poważnie choruje serce, ale też wykazano, że o 9% rzadziej grozi krytyczny rozwój choroby nowotworowej[3].

Płatki śniadaniowe sposobem na długowieczność?

Dieta skandynawska, zwana też nordycką, bywa stawiana za wzór jako pełna naturalnej żywności, bogatej w kwasy omega-3[4]. Okazuje się jednak, że o dobrym zdrowiu północnych Europejczyków decydują też produkty pełnoziarniste, z płatkami śniadaniowymi na czele. W Danii, Szwecji i Norwegii przebadano populację 120 tys. osób w wieku od 30 do 64 lat i stwierdzono, że żyją one dłużej, gdy jedzą dużo owsa, pszenicy i żyta w postaci płatków oraz ciemnego pieczywa. Potwierdzają to badania przeprowadzone w całej Skandynawii[5], warto więc tamtejsze zwyczaje żywieniowe przeszczepić na polski grunt, najlepiej zaczynając od śniadania. Popularna owsianka również może pozytywnie wpłynąć na zdrowie, jeśli będzie jedzona regularnie i z konkretnymi dodatkami. Owies chroni przed chorobami serca, a jego działanie można wzmocnić, wzbogacając owsiankę w orzechy. One również mają podobne właściwości ochronne[6].

Siła zbóż w błonniku

Produkty zbożowe zawdzięczają swoje właściwości wielu czynnikom, wśród których jest też niedoceniany przez nas błonnik:

Pełnoziarniste kasze i płatki są źródłem witamin z grupy B, wspierających układ nerwowy, a także witaminy E, znanej jako witamina młodości – mówi mgr Maria Stachurska, dietetyczka, edukatorka żywieniowa, aktywnie działająca na swoim Instagramie @maria_ojedzeniu, współtwórczyni podcastu Pozjadane. To jednak nie wszystko, ponieważ w zbożach znajdziemy szereg składników mineralnych, takich jak potas, fosfor czy magnez, a do tego błonnik. Błonnik bywa kojarzony z odchudzaniem i trawieniem, podczas gdy może przyczyniać się również do zmniejszenia ryzyka chorób serca, niektórych nowotworów, wystąpienia udarów mózgu. Nierozpuszczalna frakcja błonnika, właśnie ta obecna w zbożach, pomaga też zapobiegać cukrzycy typu 2 – dodaje.

Profilaktyczne działanie błonnika wobec cukrzycy typu 2 potwierdzają nowe badania, przeprowadzone w 2021 roku we Włoszech. Dowiedziono w nich, że wysoka zawartość polisacharydów niecelulozowych w zbożach zmniejsza ryzyko cukrzycy i zespołu metabolicznego, a szczególne zasługi mają tu produkty żytnie, jęczmienne, owsiane i pszenne[7]. Każdy z nich, spożywany czy to w formie płatków, czy kasz, będzie więc stanowił mały krok ku zdrowszemu i dłuższemu życiu, który może przynieść także mnóstwo doznań smakowych, bo kasze i płatki to niezliczone możliwości kulinarne, które warto odkryć dla zdrowia.

[1] Benisi-Kohansal S., Whole-Grain Intake and Mortality from All Causes, Cardiovascular Disease, and Cancer: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28140323/ [dostęp 25.07.2022 r.].

[2] Tamże

[3] Wei H., Whole-grain consumption and the risk of all-cause, CVD and cancer mortality: a meta-analysis of prospective cohort studies, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27215285/ [dostęp 25.07.2022 r.].

[4] Harvard Health Publishing, The Nordic diet: Healthy eating with an eco-friendly bent, https://www.health.harvard.edu/blog/the-nordic-diet-healthy-fare-with-an-eco-friendly-bent-201511198673 [dostęp 25.07.2022 r.].

[5] Johnsen N. F., Whole-grain products and whole-grain types are associated with lower all-cause and cause-specific mortality in the Scandinavian HELGA cohort, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26201847/ [dostęp 25.07.2022 r.].

[6] Kwok C. S., Dietary components and risk of cardiovascular disease and all-cause mortality: a review of evidence from meta-analyses, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30971126/ [dostęp 25.07.2022 r.].

[7] Capurso C., Whole-Grain Intake in the Mediterranean Diet and a Low Protein to Carbohydrates Ratio Can Help to Reduce Mortality from Cardiovascular Disease, Slow Down the Progression of Aging, and to Improve Lifespan: A Review, https://www.mdpi.com/2072-6643/13/8/2540 [dostęp 25.07.2022 r.].

Stowarzyszenie Producentów Produktów Zbożowych (SPPZ) to organizacja non-profit, która zrzesza producentów produktów zbożowych – w szczególności kasz i płatków. Stowarzyszanie działa na rzecz ochrony środowiska i zdrowia oraz rozwoju nowych technologii w zakresie produkcji oraz przetwórstwa produktów zbożowych, przyjaznych środowisku i zdrowiu. Jednym ze strategicznych obszarów działalności jest podejmowanie inicjatyw edukacyjnych, mających na celu rzetelne informowanie opinii publicznej o jakości i właściwościach prozdrowotnych produktów zbożowych.

W trosce o konsumentów Stowarzyszenie dokłada starań, aby nieustannie zapewniać wysoką jakość produktów na rynku. Współpracować będzie również z instytucjami państwowymi, naukowymi, laboratoriami badawczymi, dostawcami surowców.

Firmy członkowskie i założycielskie Stowarzyszenia: Cenos Sp. z o.o., Kupiec Sp. z o. o., Lestello Sp. z o.o., Melvit S.A., Rol-Ryż Sp. z o.o., Sawex Foods Sp. z o.o., Soligrano Sp. z o.o. Sp. k., Sonko Sp. z o.o.